μεγαλύτερης κυπριακής εφημερίδας, του Φιλελεύθερου και αρχισυντάκτριας του “Κουρδιστού Πορτοκαλιού”Αλεξάνδρα Τσόλκα. Η συνέντευξη που ακολουθεί είναι στην πρώτη της γραφή. Πρόκειται στην κυριολεξία για μια “απαγορευμένη συνέντευξη” μια και η Δήμητρα χρησιμοποεί την γλώσσα της αλήθειας που σπάει κόκκαλα.
Για χρόνια ταξινομούσε το υλικό της και ιεραρχούσε τις στιγμές Ιστορίας που ξετυλίγονταν δίπλα της, τόσο φυσικά, σαν ζωή. Τη ζωή της. Δύο χρόνια και εφτά μήνες έγραφε.
Με τρεμάμενο χέρι. Γιατί η Δήμητρα ήταν η γυναίκα του ηγέτη, του προέδρου, του Ανδρέα, του αρχηγού του κινήματος, του πρωθυπουργού! Για χρόνια δεν τον φώναζε με το όνομα του. Δίσταζε στις προσφωνήσεις. Της φάνταζε παράταιρο να χωρά το μέγεθος του ανδρός σε καθημερινά μεγέθη. «Οργή Ανδρέα». Οι σελίδες μιας πολιτικής ύπαρξης. Και πάλι δεν νιώθει πως τον χωράει. Αλλά εκτιμά πως είναι καιρός να ακουστεί η αλήθεια. Η αλήθεια ενός ανθρώπου που αγαπήθηκε πολύ. Από κείνην και έναν ολόκληρο λαό. Λίγο πριν την έκδοση του βιβλίου, έρχεται αυτό της πρώην συζύγου του, της Μάργκαρετ. Η Δήμητρα δε θα απαντήσει. Όπως η Ελλάδα, ανήκει στους Έλληνες, έτσι και ο Ανδρέας ανήκει πια στην Ιστορία. Μέσα απ την «Οργή» περνάνε δεκαετίες με λέξεις, μέσα από συνεντεύξεις μας. Αποδείξεις και αυτές πως πότε δεν είπε ψέματα, αλλά ούτε και έκρυψε μέρος της αληθείας. Απλά τώρα ήρθε η στιγμή να την φωνάξει δυνατότερα…
-Γιατί τώρα η «Οργή Ανδρέα»; Τι δημιούργησε την ανάγκη για συγγραφή αυτού του βιβλίου και τι έπρεπε να ειπωθεί που δεν είχε καλυφθεί με το πρώτο βιβλίο «Δέκα χρόνια και πενήντα τέσσερις μέρες»;
“Επιτέλους τα κατάφερα! Oλοι αυτοί που αφαίρεσαν την ψυχή του Ανδρέα από το ΠΑΣΟΚ και εξαφάνισαν την πολιτική του παρακαταθήκη, στέρησαν από τον ελληνικό λαό τηναντιστασιακή εθνική ιδεολογία. Έκρυψαν και αποσιώπησαν το τεράστιο πολιτικό κεφάλαιο που ηγεμόνευε στην Ελλάδα όλη την διάρκεια της μεταπολίτευσης του 1974 και εντεύθεν. Εξαφάνισαν την πολιτική γραμμή του Ανδρέα και μετάλλαξαν το πολιτικό του υποκείμενο προσχωρώντας στο αντίπαλο στρατόπεδο. Επομένως ήταν μονόδρομος το να προχωρήσω σε ανάδειξη και επικαιροποίηση του έργου του”.
-Πόσο καιρό πήρε για να γραφεί το «Οργή Ανδρέα» και πόσο «Οργή Δήμητρας» είναι;
“Μάζευα για πολλά χρόνια ντοκουμέντα και τα τελευταία τρία χρόνια ξενύχτησα πολλές φορές. Πήρα δυσεύρετο αρχειακό υλικό από φίλους. Προσωπικά δεν έχω καμία οργή, έχω απογοήτευση για τους επίγονους του Ανδρέα που εναντιώθηκαν στην πολιτική του και πείσμα να την επαναφέρω μέσα από τα κείμενα του βιβλίου”.
–Εκεί περισσότερο από δέκα χρόνια στην ζωή του Ανδρέα Παπανδρέου, βλέπατε την Ιστορία να γράφεται, άρα ποια ντοκoυμέντα, ποιες στιγμές πρέπει να προσέξουμε ιδιαίτερα, ως αναγνώστες στις σελίδες της Οργής;
«Το βιβλίο έχει μοναδικές αποκαλύψεις και αναφορά σε όλα τα θέματα. Ο Ανδρέας αναδείχνει τις απόψεις του ο ίδιος μέσα από τα λόγια και τα έργα του. Το κάθε τι είναι τεκμηριωμένο. Παραθέτω στην συνέχεια όλα όσα ανέτρεψαν την πολιτική του, αναλυτικά για το δημόσιο χρέος για παράδειγμα, παραθέτω την αγωνιώδη προσπάθεια του να το ελέγξει και να το περιορίσει. «Ή το χρέος θα εξολοθρεύσει το έθνος η το έθνος θα εξαφανίσει το χρέος»! Ενδεικτικά: … Αμερικάνοι: Εξοντώστε τον Ανδρέα τώρα! Ποια ήταν η θέση του Ανδρέα για τη Λέσχη Μπίλντερμπεργκ. Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ένας ανέντιμος αντίπαλος! Πώς έσυρε το ΚΚΕ-Συνασπισμό στη συγκυβέρνηση. Η «άγονος ευφυΐα» του Βαγγέλη Βενιζέλου! Ποιοι κύκλοι επέβαλαν πρωθυπουργό τον Κώστα Σημίτη…
-Γιατί τώρα η «Οργή Ανδρέα»; Τι δημιούργησε την ανάγκη για συγγραφή αυτού του βιβλίου και τι έπρεπε να ειπωθεί που δεν είχε καλυφθεί με το πρώτο βιβλίο «Δέκα χρόνια και πενήντα τέσσερις μέρες»;
“Επιτέλους τα κατάφερα! Oλοι αυτοί που αφαίρεσαν την ψυχή του Ανδρέα από το ΠΑΣΟΚ και εξαφάνισαν την πολιτική του παρακαταθήκη, στέρησαν από τον ελληνικό λαό τηναντιστασιακή εθνική ιδεολογία. Έκρυψαν και αποσιώπησαν το τεράστιο πολιτικό κεφάλαιο που ηγεμόνευε στην Ελλάδα όλη την διάρκεια της μεταπολίτευσης του 1974 και εντεύθεν. Εξαφάνισαν την πολιτική γραμμή του Ανδρέα και μετάλλαξαν το πολιτικό του υποκείμενο προσχωρώντας στο αντίπαλο στρατόπεδο. Επομένως ήταν μονόδρομος το να προχωρήσω σε ανάδειξη και επικαιροποίηση του έργου του”.
-Πόσο καιρό πήρε για να γραφεί το «Οργή Ανδρέα» και πόσο «Οργή Δήμητρας» είναι;
“Μάζευα για πολλά χρόνια ντοκουμέντα και τα τελευταία τρία χρόνια ξενύχτησα πολλές φορές. Πήρα δυσεύρετο αρχειακό υλικό από φίλους. Προσωπικά δεν έχω καμία οργή, έχω απογοήτευση για τους επίγονους του Ανδρέα που εναντιώθηκαν στην πολιτική του και πείσμα να την επαναφέρω μέσα από τα κείμενα του βιβλίου”.
–Εκεί περισσότερο από δέκα χρόνια στην ζωή του Ανδρέα Παπανδρέου, βλέπατε την Ιστορία να γράφεται, άρα ποια ντοκoυμέντα, ποιες στιγμές πρέπει να προσέξουμε ιδιαίτερα, ως αναγνώστες στις σελίδες της Οργής;
«Το βιβλίο έχει μοναδικές αποκαλύψεις και αναφορά σε όλα τα θέματα. Ο Ανδρέας αναδείχνει τις απόψεις του ο ίδιος μέσα από τα λόγια και τα έργα του. Το κάθε τι είναι τεκμηριωμένο. Παραθέτω στην συνέχεια όλα όσα ανέτρεψαν την πολιτική του, αναλυτικά για το δημόσιο χρέος για παράδειγμα, παραθέτω την αγωνιώδη προσπάθεια του να το ελέγξει και να το περιορίσει. «Ή το χρέος θα εξολοθρεύσει το έθνος η το έθνος θα εξαφανίσει το χρέος»! Ενδεικτικά: … Αμερικάνοι: Εξοντώστε τον Ανδρέα τώρα! Ποια ήταν η θέση του Ανδρέα για τη Λέσχη Μπίλντερμπεργκ. Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ένας ανέντιμος αντίπαλος! Πώς έσυρε το ΚΚΕ-Συνασπισμό στη συγκυβέρνηση. Η «άγονος ευφυΐα» του Βαγγέλη Βενιζέλου! Ποιοι κύκλοι επέβαλαν πρωθυπουργό τον Κώστα Σημίτη…
Τα 70 σημεία που δείχνουν πώς ο Γιώργος Παπανδρέου μεταμορφώθηκε σε αντί-Ανδρέα! Πώς ο Κώστας Λαλιώτης οδηγήθηκε σε παραίτηση από γραμματέας του ΠΑΣΟΚ με παρέμβαση του αμερικανικού παράγοντα. Μιχάλης Χαραλαμπίδης, ο ιδεολόγος! Πάγκαλος, ο ιστορικά στρεψόδικος νεοδεξιός! Ο Σταύρος Θεοδωράκης παίρνει εντολές … Ο Παρασκευάς Αυγερινός λαμβάνει την απάντησή του. Ο Ηλίας Μόσιαλος ένα πολιτικό γενόσημο. Συναντήσεις με τον Καντάφι. Τι είπε για τον Γιώργο… Ο Δημήτρης Δρούτσας εκτελεστικό όργανο πίσω από το σχέδιο ΑΝΑΝ. Ο Γρηγόρης Βαλιανάτος και η θέση του Ανδρέα για το WatchHelsniki… Να συνεχίσω ή πήρατε μια ιδέα;…»
-Παρακαλώ για συνέχεια…
«… Είναι ο Τζoρτζ Σόρος ο ιθύνων νους πίσω από τα τεκταινόμενα στην Ελλάδα; Η Φωτεινή Τομαή, ο Τσαρλς Ρις και πώς επέστρεψε ο Στιβ Λάλας. Ο Λαφαζάνης και οι σταλινικοί. Μίμης Ανδρουλάκης, Μαρία Δαμανάκη, Στέφανος Μάνος, Ανδρέας Ανδριανόπουλος. Ο πρωταγωνιστικός ρόλος του Νίκου Αλιβιζάτου ως εκφραστής της Νέας Τάξης Πραγμάτων. Τα εθνικά φάουλ του Θάνου Βερέμη και του Χρήστου Ροζάκη. Το δίδυμο Άννας Διαμαντοπούλου και Θάλειας Δραγώνα και η αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ποντίων. Ο Γεράσιμος Αρσένης, η βίαιη σύγκρουση με τους εκσυγχρονιστές. Το Πατριωτικό ΠΑΣΟΚ, τα πρόσωπα, οι επιστολές, η εσωκομματική πάλη».
-Και; Υπάρχουν, μετά απ’ όλα αυτά στα συρτάρια της Δήμητρας Παπανδρέου κι άλλα ντοκουμέντα, σημειώματα, φωτογραφίες, που περιμένουν το καιρό για να δημοσιευτούν;
«Ναι αλλά δημοσιεύω ότι είναι θεμιτό και δεν θίγει τα εθνικά μας συμφέροντα. Το αρχείο που είχα το παρέδωσα στην Βουλή. Οι πηγές όμως είναι πολλές και τα στοιχεία που υπάρχουν θα βγούν πράγματι στον καιρό τους. Ο ιδεολογικός πόλεμος θα συνεχιστεί, αν και δεν θα τολμήσουν να αντιπαρατεθούν στα ίσια. Αυτοί οι κύκλοι δρούν στο παρασκήνιο».
-Πόσο δύσκολο είναι να παραμεριστεί η προσωπική σχέση, το συναίσθημα, η υποκειμενικότητα για να καταγραφεί όσο και αν είναι δυνατόν, η πολιτική αλήθεια;
«Η έντονη υποκειμενικότητα, όταν είναι γνήσια ισοδυναμεί με την αντικειμενική αλήθεια. Δεν έχω να κρύψω κάτι, αντίθετα να αποκαλύψω έχω πάρα πολλά και αυτό κάνω μέσα στο βιβλίο. Δεν με καθορίζουν εμπάθειες και προκαταλήψεις, γι’ αυτό είμαι ακριβοδίκαιη και μπορώ να πω συγκρατημένη στους χαρακτηρισμούς. Μεγάλη η υπομονή μου απέναντι σε τόσους συκοφάντες του Ανδρέα… Η αλήθεια όσων αποκαλύπτω καίει τους ευεργετημένους αχάριστους».
-Πως, όμως, η γυναίκα Δήμητρα διαχωρίζεται από την πολιτικοποιημένη, αποστασιοποιημένη, πιο αντικειμενική Παπανδρέου;
«Είμαι ευαίσθητη και ευάλωτη, αδύναμη να σηκώσω την κακία και την ζηλοφθονία. Είμαι μια απλή γυναίκα και ενώνω την ψυχή μου με όλες τις γυναίκες που υπέφεραν και υποφέρουν εξαιτίας του ότι έγιναν σύντροφοι με πολιτικό άνδρα. Πόσο μάλλον όταν έχεις να κάνεις με ένα πολιτικό γίγαντα, τον Ανδρέα Παπανδρέου, που πολλοί αγάπησαν και πάρα πολλοί μίσησαν. Επομένως είμαι στο στόχαστρο. Όσα γράφω στο βιβλίο πονάνε και ξεσκεπάζουν με ονοματεπώνυμο τους κύκλους του ανθελληνικού και αντιλαϊκού κατεστημένου. Αποκαλύπτω πλήρως τα σχέδια τους».
-Στις σελίδες αυτού του βιβλίου, δεν υπάρχει καμία διάθεση προσωπικών εκμυστηρεύσεων και καταγραφής λεπτομερειών για την συζυγική σχέση. Γίνεται όμως σφοδρή κριτική για τον Γιώργο Παπανδρέου και ως πολιτικό δικαίως. Γίνεται όμως δριμύτατη κριτική και για τα υπόλοιπα παιδιά του Ανδρέα που δεν εκτέθηκαν πολιτικά. Γιατί;
«Είναι ένα σοβαρό πολιτικό βιβλίο. Η κριτική στον Γιώργο είναι δίκαιη και απόλυτα συγκροτημένη. Διατυπώνεται με κάθε λεπτομέρεια η εναντίωση του στην πολιτική του πατέρα του. Είναι δυστυχώς σε όλα του αντί-Ανδρέας. Δείτε τι έκανε υπέρ του σχεδίου ΑΝΑΝ. Τα παιδιά-και το είχε καημό ο Ανδρέας- ουδέποτε έγιναν Έλληνες στη συνείδηση. Έκαναν αλλόκοτα πράγματα και μερικά τα παραθέτω προς γνώση όλων».
-Τελικά απ το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα, σήμερα, τι έχει μείνει; Ποιοι απ τους ιδεολογικούς συντρόφους του Ανδρέα Παπανδρέου στάθηκαν στο ύψος των πολιτικών περιστάσεων, της εποχής μετά τον θάνατο του;
«Στάθηκαν μόνο αυτοί που ιστορικά αποκαλούνται «Πατριωτικό ΠΑΣΟΚ», είχαν το θάρρος της γνώμης τους και συγκρούστηκαν με τους εκσυγχρονιστές του Σημίτη. Πάλεψαν σκληρά και κατάφεραν να εμποδίσουν για ένα διάστημα την κατρακύλα. Μετά το 2000 όμως Σημίτης-Γιώργος-Βενιζέλος ισοπέδωσαν τα πάντα και έδιωξαν, περιθωριοποίησαν τις υγιείς πολιτικές δυνάμεις του χώρου. ΠΑΣΟΚ δεν υπάρχει πια! Και ότι έχει απομείνει είναι άδειο από την πολιτική παρακαταθήκη του Ανδρέα! Θα ‘πρεπε να τελειώσει αυτό το παραμύθι να τον εκμεταλλεύονται. Και να ιδρυθεί κάτι νέο με αυτές τις ιδέες και τις αξίες που πρέσβευε ο Ανδρέας».
-Ο Κώστας Σημίτης και η ομάδα των «εκσυγχρονιστών» ήταν όπως λέτε οι «επίορκοι» και έχουν όχι μόνο πολιτικές αλλά και ποινικές ευθύνες. Δεν ευθύνεται, όμως, για τις επιλογές του ο Ανδρέας Παπανδρέου και ότι τους άφησε να δυναμώσουν; Ένας πολιτικός, ένας ηγέτης αυτού του ιστορικού αναστήματος δεν οφείλει να προβλέπει τη διαδοχή και τη συνέχεια;
«Ναι! Ανησυχούσε για την τύχη του πολιτικού του οικοδομήματος! Δυστυχώς έφυγε λίγο πριν το συνέδριο όπου είχε σκοπό να σφραγίσει την πολιτική του πλεύση με συγκεκριμένες δεσμεύσεις πολιτικού προσανατολισμού. Μεγάλη ατυχία για την Ελλάδα αυτό το γεγονός».
-Για τον Κώστα Σημίτη, τον Γιώργο Παπανδρέου και τον Ευάγγελο Βενιζέλο στο «Οργή Ανδρέα» αναφέρονται πολλά και σφοδρότατα, καθώς επίσης υπάρχουν αναφορές και κριτική, για τους κυρίους Χυτήρη, Πάγκαλο, Αθανασάκη. Για τον Άκη Τσοχατζόπουλο, που ήταν στο περιβάλλον τι μένει να ειπωθεί, όμως;
«Λέγεται ακριβοδίκαια η σκληρή άποψη του Ανδρέα και οι αμφιβολίες του για τον Άκη. Έψαχνε να βρεί διάδοχη πολιτική και όχι ένα φυσικό πρόσωπο. Ο Άκης χαρακτηρίζεται «χρυσή μετριότητα». Ο Ανδρέας έκανε εν ζωή την αυτοκριτική του και υπάρχουν μάρτυρες που τους εξομολογήθηκε πολλά. Περιλαμβάνω τα σχετικά στο βιβλίο».
-Η Φώφη Γεννήματα υπήρχε στο πολιτικό βλέμμα του Ανδρέα και η Δήμητρα σήμερα πως την ζυγίζει ως διάδοχο του;
«Ο αείμνηστος Γιώργος Γεννηματάς είχε τα προσόντα, παρότι ήταν αρκετά συντηρητικός όσον αφορά τις θέσεις του Ανδρέα. Η κόρη του δεν τίθεται καν σε συζήτηση και ουδόλως θα προχωρήσω σε ανόμοια και ανισότιμη σύγκριση μεγεθών. Ποτέ δεν συγκρούστηκε, δεν σήκωσε, ούτε απέκτησε το ανάστημα του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ, μάλλον ως υπηρεσιακή εμφανίζεται».
-Από την ανάγκη για λύση υπέρ του Κυπριακού λαού, που δρομολογούσε ο Ανδρέας Παπανδρέου μέχρι σήμερα, ποια βήματα έγιναν; Ποιοι έχουν ευθύνες; Τι πίστευε ο πρόεδρος πως έπρεπε να γίνει;
«Ο Ανδρέας ήταν υπέρ του ενός ενιαίου κράτους με κατοχυρωμένα τα δικαιώματα της τουρκοκυπριακής μειονότητας. Δεν παρέκλινε. Δεν παρασύρθηκε. Δεν έδωσε μονομερώς προνόμια στην κατεχόμενη πλευρά. Δεν θα αναγνώριζε νόμιμη εκπροσώπηση από τους εποίκους. Θεωρούσε έγκλημα πολέμου τον εποικισμό. Δεν ήθελε ομοσπονδία και συγκεκαλυμμένη συνομοσπονδία. Δεν θα έδινε προκαταβολές δίχως ουσιώδη ανταλλάγματα και δεν θα νομιμοποιούσε την ΝΑΤΟική εισβολή και κατοχή μέσω Τουρκίας. Θα επέμενε στο ευρωπαϊκό κεκτημένο και θα έπαιρνε διεθνείς πρωτοβουλίες δίχως να σέρνεται σε παγίδες απευθείας συνομιλιών. Όλα αυτά που γίνονται να μας κλέβουν την κατεχόμενη γη και να την πουλάνε είναι απαράδεκτα. Δείτε στο βιβλίο τις ομιλίες του και θα καταλάβετε».
-Η Δήμητρα Παπανδρέου ψήφισε ΠΑΣΟΚ στις τελευταίες εκλογές;
«Ψήφισα αντιμνημονιακά όπως και “Όχι” στο δημοψήφισμα. Δεν με καλύπτει φυσικά κανένα από τα υπάρχοντα κόμματα».
-Έχει γίνει, ήδη, η ερώτηση αλλά δεν μπορώ να μην επανέλθω σ αυτήν και εγώ. Επιτρέψτε μου να ζητήσω την προσωπική σας άποψη για τον Αλέξη Τσίπα. Εμφανώς έχει μελετήσει τον Ανδρέα Παπανδρέου στην επικοινωνία του και στην χαρισματικό του τρόπο ομιλίας με τον λαό. Επιδιώκει την πολιτική του γοητεία. Εκτός απ τις επιφανειακές ομοιότητες του πείτε μου κάποια θετικά στοιχεία του πρόεδρου που διακρίνονται σ αυτόν…
«Άλλο να έχεις την μίμηση και άλλο την χάρη. Ανδρέας ένας ήταν και δεν υπάρχει άλλος. Απλά το μάρκετινγκ έχει προχωρήσει και χρησιμοποιείται ο συνειρμός της φωνής και του ύφους. Την πολιτική γραμμή του Ανδρέα να ακολουθήσει ο κ. Τσίπρας. Να απομακρύνει την ομάδα που τον εκβιάζει με νεωτερικές αντιλήψεις, περί μη ύπαρξης ελληνικού έθνους και Ρεπούσιας ψευδοϊστορίας. Ο κ Φίλης κακώς παραμένει υπουργός αφού δεν αναγνωρίζει την ποντιακή γενοκτονία».
-Στο βιβλίο αφιερώνετε –σε αντίθεση με την ίδια- μια μόλις σελίδα στην Μάργκαρετ Παπανδρέου. Ήταν απ την αρχή της συγγραφής στο πλάνο σας, ή προστέθηκε μετά ως ανάγκη απάντησης στο ποταμό δημοσιευμάτων που δεχτήκατε ύστερα απ την έκδοση του δικού της βιβλίου που σας φωτογράφιζε σε κάθε της σχεδόν σελίδα;
«Δεν ήθελα να ασχοληθώ καθόλου, ότι έγραψα σε μια δύο σελίδες από τις 510 του βιβλίου, ήταν για να αποκαταστήσω την πραγματική εικόνα του Ανδρέα ως άνθρωπο και άνδρα. Απάντησα και σε άλλους που έγραψαν κακοήθειες και ανακρίβειες για να τον μειώσουν. Και πιστεύω πως τα κατάφερα».
-Γνωρίζω πως η Δήμητρα Παπανδρέου δεν επιθυμεί καμία προσβλητική αναφορά στην μητέρα των παιδιών του συζύγου της, αλλά θεωρείτε πως το συγκεκριμένο βιβλίο της κυρίας Μάργκαρετ Τσαντ –Παπανδρέου, έθιξε το κύρος, τη μνήμη, την αλήθεια του Ανδρέα Παπανδρέου;
«Δεν τα κατάφεραν με αυτό τον τρόπο. Η αγωνία τους είναι να μην συγκρίνει ο κόσμος το τότε και το μετά. Γι’ αυτό εξαφάνισαν τα βιβλία και τους λόγους του. Γι’ αυτό έφαγαν δεκάδες εκατομμύρια ευρώ δίχως να φτιάξουν ένα αρχείο ομιλιών του. Ευτυχώς που πήρα την πρωτοβουλία και πλέον το έχουμε στα χέρια μας».
-Οι επίγονοι στο ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα πως επιχειρούν μια σιωπηρή «πατροκτονία»; Αποδίδονται σ αυτόν όσα άξιζε από το κόμμα, την οικογένεια, τους ιδεολογικούς συνοδοιπόρους;
«Ο Ανδρέας ζεί μέσα από το έργο του. Οι ανάξιοι επίγονοι του πλέον εισπράττουν τις συνέπειες της προδοσίας. Θα περάσουν στην λήθη της ιστορίας και στην περιφρόνηση του λαού. Οι λιγοστοί ιδεολόγοι που διασώθηκαν, θα πάρουν την πρωτοβουλία και θα ανασυγκροτήσουν τον ορφανό πολιτικό χώρο του πατριωτικού σοσιαλιστικού κινήματος. Είμαι πεπεισμένη πως θα τα καταφέρουν καθώς οι θέσεις του Ανδρέα έχουν διαχρονική ισχύ και επικαιρότητα».
-Από την σημερινή πολιτική σκηνή, ποιοι είναι συμπαθείς στην Δήμητρα Παπανδρέου ή ίσως υποσχόμενοι;
«Μέσα στο βιβλίο αναφέρομαι ονομαστικά και ενδεικτικά σε μερικές δεκάδες άτομα από τις εκατοντάδες που υπάρχουν και που ξεχωρίζουν. Η άποψη μου είναι ότι πλέον χρειαζόμαστε μια συλλογική πρωτοβουλία δίχως αρχηγό, αλλά με προγραμματική συμφωνία και σχέδιο εξόδου από την κρίση και επιβίωσης των Ελλήνων. Ένα Εθνικό Κέντρο του ελληνισμού με την ανάλογη σύνθεση σε πρόσωπα».
-Μετά από όλα αυτά τα χρόνια και την προσπάθεια το να εκδίδεται ένα βιβλίο που αποτελούσε αφιέρωση ζωής, είναι λίγο σαν άδειασμα; Πως γεμίζει τώρα ο καιρός της, η μέρα της Δήμητρας και τι περιμένουμε απ αυτήν μετά;
«Τώρα δεν έχω άλλο στο μυαλό μου από το να διαδώσω τις έντεχνα ξεχασμένες ιδέες του Ανδρέα. Αυτό με γεμίζει και με εκφράζει. Η αναβίωση μια πολιτικής που έδωσε περηφάνια και ελπίδα. Είναι τόσο περιεκτικά τα στοιχεία που δίνω στις αναγνώστριες και στους αναγνώστες, που πιστεύω ότι μετά τον ιδεολογικό αφοπλισμό και εκφυλισμό του ΠΑΣΟΚ, ανακτάται ξανά η χαμένη μας συνείδηση».
-Νοιώθει η Δήμητρα Παπανδρέου, πως ξοφλήθηκαν οι οφειλές της στην αλήθεια; Θα καταπιανόσουν πάλι με την συγγραφή; Θα έγραφες ίσως κάτι πιο μυθοπλαστικό η δε σε ενδιαφέρει;«Όχι δεν με ενδιαφέρει να γράψω κάτι μεταξύ αλήθειας και μύθου. Θέλω την καθαρή αλήθεια και αν καταπιαστώ πάλι θα είναι με ανέκδοτα κείμενα και χαμένες ομιλίες του Ανδρέα, που έχω υπόψιν μου ότι κάπου υπάρχουν, κυρίως στο εξωτερικό»
-Με την αμηχανία των χρόνων γνωριμίας, αλλά και την ορθότητα των επιταγών της συνέντευξης να με ωθούν σε σχοινοβασία μεταξύ πληθυντικού και ενικού, θέλω να ρωτήσω αν το κενό του Ανδρέα Παπανδρέου, του συζύγου, του καθημερινού συντρόφου, του ανδρός που θαύμαζες μπορεί σε σημεία έστω μέσα σου, να αναπληρωθεί κάποιες στιγμές και αν πήρες πότε απόφαση πως χάθηκε και πάει;
«Ο Ανδρέας ζεί μέσα από την φωτεινή δέσμη των ιδεών του που έχουν διάρκεια, υλική υπόσταση και ενεργειακή δύναμη. Το κενό της απουσίας του καλύπτεται από τα μοναδικά βιώματα του συντρόφου, του λόγιου καθηγητή, του δασκάλου ζωής, του ξεχωριστού άνδρα, της μοναδικής παγκόσμια πολιτικής φυσιογνωμίας, του τρυφερού συζύγου, που με μια ματιά με καθήλωνε και με μια του φράση με εκστασίαζε και εξακολουθεί και σήμερα να με εμπνέει. Μου λείπει και πιο πολύ στον ελληνισμό που υπηρέτησε, λάτρεψε και αγάπησε εισπράττοντας μοναδικά και αυθεντικά συναισθήματα ευγνωμοσύνης».
-Συγχωρείς; Ποιους; Και για ποιους πιέζεσαι αλλά δεν μπορείς να δώσεις τη δική σου άφεση αμαρτιών ακόμα;
«Συγχωρώ μόνο όσους και όσες ζητήσουν δημόσια συγγνώμη από τους Έλληνες για το έγκλημα τους να αθετήσουν τις πολιτικές του εντολές. Όσοι συνεχίσουν την αναμέτρηση, θα έχουν για πάντα την ΟΡΓΗ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ».
-Παρακαλώ για συνέχεια…
«… Είναι ο Τζoρτζ Σόρος ο ιθύνων νους πίσω από τα τεκταινόμενα στην Ελλάδα; Η Φωτεινή Τομαή, ο Τσαρλς Ρις και πώς επέστρεψε ο Στιβ Λάλας. Ο Λαφαζάνης και οι σταλινικοί. Μίμης Ανδρουλάκης, Μαρία Δαμανάκη, Στέφανος Μάνος, Ανδρέας Ανδριανόπουλος. Ο πρωταγωνιστικός ρόλος του Νίκου Αλιβιζάτου ως εκφραστής της Νέας Τάξης Πραγμάτων. Τα εθνικά φάουλ του Θάνου Βερέμη και του Χρήστου Ροζάκη. Το δίδυμο Άννας Διαμαντοπούλου και Θάλειας Δραγώνα και η αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ποντίων. Ο Γεράσιμος Αρσένης, η βίαιη σύγκρουση με τους εκσυγχρονιστές. Το Πατριωτικό ΠΑΣΟΚ, τα πρόσωπα, οι επιστολές, η εσωκομματική πάλη».
-Και; Υπάρχουν, μετά απ’ όλα αυτά στα συρτάρια της Δήμητρας Παπανδρέου κι άλλα ντοκουμέντα, σημειώματα, φωτογραφίες, που περιμένουν το καιρό για να δημοσιευτούν;
«Ναι αλλά δημοσιεύω ότι είναι θεμιτό και δεν θίγει τα εθνικά μας συμφέροντα. Το αρχείο που είχα το παρέδωσα στην Βουλή. Οι πηγές όμως είναι πολλές και τα στοιχεία που υπάρχουν θα βγούν πράγματι στον καιρό τους. Ο ιδεολογικός πόλεμος θα συνεχιστεί, αν και δεν θα τολμήσουν να αντιπαρατεθούν στα ίσια. Αυτοί οι κύκλοι δρούν στο παρασκήνιο».
-Πόσο δύσκολο είναι να παραμεριστεί η προσωπική σχέση, το συναίσθημα, η υποκειμενικότητα για να καταγραφεί όσο και αν είναι δυνατόν, η πολιτική αλήθεια;
«Η έντονη υποκειμενικότητα, όταν είναι γνήσια ισοδυναμεί με την αντικειμενική αλήθεια. Δεν έχω να κρύψω κάτι, αντίθετα να αποκαλύψω έχω πάρα πολλά και αυτό κάνω μέσα στο βιβλίο. Δεν με καθορίζουν εμπάθειες και προκαταλήψεις, γι’ αυτό είμαι ακριβοδίκαιη και μπορώ να πω συγκρατημένη στους χαρακτηρισμούς. Μεγάλη η υπομονή μου απέναντι σε τόσους συκοφάντες του Ανδρέα… Η αλήθεια όσων αποκαλύπτω καίει τους ευεργετημένους αχάριστους».
-Πως, όμως, η γυναίκα Δήμητρα διαχωρίζεται από την πολιτικοποιημένη, αποστασιοποιημένη, πιο αντικειμενική Παπανδρέου;
«Είμαι ευαίσθητη και ευάλωτη, αδύναμη να σηκώσω την κακία και την ζηλοφθονία. Είμαι μια απλή γυναίκα και ενώνω την ψυχή μου με όλες τις γυναίκες που υπέφεραν και υποφέρουν εξαιτίας του ότι έγιναν σύντροφοι με πολιτικό άνδρα. Πόσο μάλλον όταν έχεις να κάνεις με ένα πολιτικό γίγαντα, τον Ανδρέα Παπανδρέου, που πολλοί αγάπησαν και πάρα πολλοί μίσησαν. Επομένως είμαι στο στόχαστρο. Όσα γράφω στο βιβλίο πονάνε και ξεσκεπάζουν με ονοματεπώνυμο τους κύκλους του ανθελληνικού και αντιλαϊκού κατεστημένου. Αποκαλύπτω πλήρως τα σχέδια τους».
-Στις σελίδες αυτού του βιβλίου, δεν υπάρχει καμία διάθεση προσωπικών εκμυστηρεύσεων και καταγραφής λεπτομερειών για την συζυγική σχέση. Γίνεται όμως σφοδρή κριτική για τον Γιώργο Παπανδρέου και ως πολιτικό δικαίως. Γίνεται όμως δριμύτατη κριτική και για τα υπόλοιπα παιδιά του Ανδρέα που δεν εκτέθηκαν πολιτικά. Γιατί;
«Είναι ένα σοβαρό πολιτικό βιβλίο. Η κριτική στον Γιώργο είναι δίκαιη και απόλυτα συγκροτημένη. Διατυπώνεται με κάθε λεπτομέρεια η εναντίωση του στην πολιτική του πατέρα του. Είναι δυστυχώς σε όλα του αντί-Ανδρέας. Δείτε τι έκανε υπέρ του σχεδίου ΑΝΑΝ. Τα παιδιά-και το είχε καημό ο Ανδρέας- ουδέποτε έγιναν Έλληνες στη συνείδηση. Έκαναν αλλόκοτα πράγματα και μερικά τα παραθέτω προς γνώση όλων».
-Τελικά απ το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα, σήμερα, τι έχει μείνει; Ποιοι απ τους ιδεολογικούς συντρόφους του Ανδρέα Παπανδρέου στάθηκαν στο ύψος των πολιτικών περιστάσεων, της εποχής μετά τον θάνατο του;
«Στάθηκαν μόνο αυτοί που ιστορικά αποκαλούνται «Πατριωτικό ΠΑΣΟΚ», είχαν το θάρρος της γνώμης τους και συγκρούστηκαν με τους εκσυγχρονιστές του Σημίτη. Πάλεψαν σκληρά και κατάφεραν να εμποδίσουν για ένα διάστημα την κατρακύλα. Μετά το 2000 όμως Σημίτης-Γιώργος-Βενιζέλος ισοπέδωσαν τα πάντα και έδιωξαν, περιθωριοποίησαν τις υγιείς πολιτικές δυνάμεις του χώρου. ΠΑΣΟΚ δεν υπάρχει πια! Και ότι έχει απομείνει είναι άδειο από την πολιτική παρακαταθήκη του Ανδρέα! Θα ‘πρεπε να τελειώσει αυτό το παραμύθι να τον εκμεταλλεύονται. Και να ιδρυθεί κάτι νέο με αυτές τις ιδέες και τις αξίες που πρέσβευε ο Ανδρέας».
-Ο Κώστας Σημίτης και η ομάδα των «εκσυγχρονιστών» ήταν όπως λέτε οι «επίορκοι» και έχουν όχι μόνο πολιτικές αλλά και ποινικές ευθύνες. Δεν ευθύνεται, όμως, για τις επιλογές του ο Ανδρέας Παπανδρέου και ότι τους άφησε να δυναμώσουν; Ένας πολιτικός, ένας ηγέτης αυτού του ιστορικού αναστήματος δεν οφείλει να προβλέπει τη διαδοχή και τη συνέχεια;
«Ναι! Ανησυχούσε για την τύχη του πολιτικού του οικοδομήματος! Δυστυχώς έφυγε λίγο πριν το συνέδριο όπου είχε σκοπό να σφραγίσει την πολιτική του πλεύση με συγκεκριμένες δεσμεύσεις πολιτικού προσανατολισμού. Μεγάλη ατυχία για την Ελλάδα αυτό το γεγονός».
-Για τον Κώστα Σημίτη, τον Γιώργο Παπανδρέου και τον Ευάγγελο Βενιζέλο στο «Οργή Ανδρέα» αναφέρονται πολλά και σφοδρότατα, καθώς επίσης υπάρχουν αναφορές και κριτική, για τους κυρίους Χυτήρη, Πάγκαλο, Αθανασάκη. Για τον Άκη Τσοχατζόπουλο, που ήταν στο περιβάλλον τι μένει να ειπωθεί, όμως;
«Λέγεται ακριβοδίκαια η σκληρή άποψη του Ανδρέα και οι αμφιβολίες του για τον Άκη. Έψαχνε να βρεί διάδοχη πολιτική και όχι ένα φυσικό πρόσωπο. Ο Άκης χαρακτηρίζεται «χρυσή μετριότητα». Ο Ανδρέας έκανε εν ζωή την αυτοκριτική του και υπάρχουν μάρτυρες που τους εξομολογήθηκε πολλά. Περιλαμβάνω τα σχετικά στο βιβλίο».
-Η Φώφη Γεννήματα υπήρχε στο πολιτικό βλέμμα του Ανδρέα και η Δήμητρα σήμερα πως την ζυγίζει ως διάδοχο του;
«Ο αείμνηστος Γιώργος Γεννηματάς είχε τα προσόντα, παρότι ήταν αρκετά συντηρητικός όσον αφορά τις θέσεις του Ανδρέα. Η κόρη του δεν τίθεται καν σε συζήτηση και ουδόλως θα προχωρήσω σε ανόμοια και ανισότιμη σύγκριση μεγεθών. Ποτέ δεν συγκρούστηκε, δεν σήκωσε, ούτε απέκτησε το ανάστημα του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ, μάλλον ως υπηρεσιακή εμφανίζεται».
-Από την ανάγκη για λύση υπέρ του Κυπριακού λαού, που δρομολογούσε ο Ανδρέας Παπανδρέου μέχρι σήμερα, ποια βήματα έγιναν; Ποιοι έχουν ευθύνες; Τι πίστευε ο πρόεδρος πως έπρεπε να γίνει;
«Ο Ανδρέας ήταν υπέρ του ενός ενιαίου κράτους με κατοχυρωμένα τα δικαιώματα της τουρκοκυπριακής μειονότητας. Δεν παρέκλινε. Δεν παρασύρθηκε. Δεν έδωσε μονομερώς προνόμια στην κατεχόμενη πλευρά. Δεν θα αναγνώριζε νόμιμη εκπροσώπηση από τους εποίκους. Θεωρούσε έγκλημα πολέμου τον εποικισμό. Δεν ήθελε ομοσπονδία και συγκεκαλυμμένη συνομοσπονδία. Δεν θα έδινε προκαταβολές δίχως ουσιώδη ανταλλάγματα και δεν θα νομιμοποιούσε την ΝΑΤΟική εισβολή και κατοχή μέσω Τουρκίας. Θα επέμενε στο ευρωπαϊκό κεκτημένο και θα έπαιρνε διεθνείς πρωτοβουλίες δίχως να σέρνεται σε παγίδες απευθείας συνομιλιών. Όλα αυτά που γίνονται να μας κλέβουν την κατεχόμενη γη και να την πουλάνε είναι απαράδεκτα. Δείτε στο βιβλίο τις ομιλίες του και θα καταλάβετε».
-Η Δήμητρα Παπανδρέου ψήφισε ΠΑΣΟΚ στις τελευταίες εκλογές;
«Ψήφισα αντιμνημονιακά όπως και “Όχι” στο δημοψήφισμα. Δεν με καλύπτει φυσικά κανένα από τα υπάρχοντα κόμματα».
-Έχει γίνει, ήδη, η ερώτηση αλλά δεν μπορώ να μην επανέλθω σ αυτήν και εγώ. Επιτρέψτε μου να ζητήσω την προσωπική σας άποψη για τον Αλέξη Τσίπα. Εμφανώς έχει μελετήσει τον Ανδρέα Παπανδρέου στην επικοινωνία του και στην χαρισματικό του τρόπο ομιλίας με τον λαό. Επιδιώκει την πολιτική του γοητεία. Εκτός απ τις επιφανειακές ομοιότητες του πείτε μου κάποια θετικά στοιχεία του πρόεδρου που διακρίνονται σ αυτόν…
«Άλλο να έχεις την μίμηση και άλλο την χάρη. Ανδρέας ένας ήταν και δεν υπάρχει άλλος. Απλά το μάρκετινγκ έχει προχωρήσει και χρησιμοποιείται ο συνειρμός της φωνής και του ύφους. Την πολιτική γραμμή του Ανδρέα να ακολουθήσει ο κ. Τσίπρας. Να απομακρύνει την ομάδα που τον εκβιάζει με νεωτερικές αντιλήψεις, περί μη ύπαρξης ελληνικού έθνους και Ρεπούσιας ψευδοϊστορίας. Ο κ Φίλης κακώς παραμένει υπουργός αφού δεν αναγνωρίζει την ποντιακή γενοκτονία».
-Στο βιβλίο αφιερώνετε –σε αντίθεση με την ίδια- μια μόλις σελίδα στην Μάργκαρετ Παπανδρέου. Ήταν απ την αρχή της συγγραφής στο πλάνο σας, ή προστέθηκε μετά ως ανάγκη απάντησης στο ποταμό δημοσιευμάτων που δεχτήκατε ύστερα απ την έκδοση του δικού της βιβλίου που σας φωτογράφιζε σε κάθε της σχεδόν σελίδα;
«Δεν ήθελα να ασχοληθώ καθόλου, ότι έγραψα σε μια δύο σελίδες από τις 510 του βιβλίου, ήταν για να αποκαταστήσω την πραγματική εικόνα του Ανδρέα ως άνθρωπο και άνδρα. Απάντησα και σε άλλους που έγραψαν κακοήθειες και ανακρίβειες για να τον μειώσουν. Και πιστεύω πως τα κατάφερα».
-Γνωρίζω πως η Δήμητρα Παπανδρέου δεν επιθυμεί καμία προσβλητική αναφορά στην μητέρα των παιδιών του συζύγου της, αλλά θεωρείτε πως το συγκεκριμένο βιβλίο της κυρίας Μάργκαρετ Τσαντ –Παπανδρέου, έθιξε το κύρος, τη μνήμη, την αλήθεια του Ανδρέα Παπανδρέου;
«Δεν τα κατάφεραν με αυτό τον τρόπο. Η αγωνία τους είναι να μην συγκρίνει ο κόσμος το τότε και το μετά. Γι’ αυτό εξαφάνισαν τα βιβλία και τους λόγους του. Γι’ αυτό έφαγαν δεκάδες εκατομμύρια ευρώ δίχως να φτιάξουν ένα αρχείο ομιλιών του. Ευτυχώς που πήρα την πρωτοβουλία και πλέον το έχουμε στα χέρια μας».
-Οι επίγονοι στο ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα πως επιχειρούν μια σιωπηρή «πατροκτονία»; Αποδίδονται σ αυτόν όσα άξιζε από το κόμμα, την οικογένεια, τους ιδεολογικούς συνοδοιπόρους;
«Ο Ανδρέας ζεί μέσα από το έργο του. Οι ανάξιοι επίγονοι του πλέον εισπράττουν τις συνέπειες της προδοσίας. Θα περάσουν στην λήθη της ιστορίας και στην περιφρόνηση του λαού. Οι λιγοστοί ιδεολόγοι που διασώθηκαν, θα πάρουν την πρωτοβουλία και θα ανασυγκροτήσουν τον ορφανό πολιτικό χώρο του πατριωτικού σοσιαλιστικού κινήματος. Είμαι πεπεισμένη πως θα τα καταφέρουν καθώς οι θέσεις του Ανδρέα έχουν διαχρονική ισχύ και επικαιρότητα».
-Από την σημερινή πολιτική σκηνή, ποιοι είναι συμπαθείς στην Δήμητρα Παπανδρέου ή ίσως υποσχόμενοι;
«Μέσα στο βιβλίο αναφέρομαι ονομαστικά και ενδεικτικά σε μερικές δεκάδες άτομα από τις εκατοντάδες που υπάρχουν και που ξεχωρίζουν. Η άποψη μου είναι ότι πλέον χρειαζόμαστε μια συλλογική πρωτοβουλία δίχως αρχηγό, αλλά με προγραμματική συμφωνία και σχέδιο εξόδου από την κρίση και επιβίωσης των Ελλήνων. Ένα Εθνικό Κέντρο του ελληνισμού με την ανάλογη σύνθεση σε πρόσωπα».
-Μετά από όλα αυτά τα χρόνια και την προσπάθεια το να εκδίδεται ένα βιβλίο που αποτελούσε αφιέρωση ζωής, είναι λίγο σαν άδειασμα; Πως γεμίζει τώρα ο καιρός της, η μέρα της Δήμητρας και τι περιμένουμε απ αυτήν μετά;
«Τώρα δεν έχω άλλο στο μυαλό μου από το να διαδώσω τις έντεχνα ξεχασμένες ιδέες του Ανδρέα. Αυτό με γεμίζει και με εκφράζει. Η αναβίωση μια πολιτικής που έδωσε περηφάνια και ελπίδα. Είναι τόσο περιεκτικά τα στοιχεία που δίνω στις αναγνώστριες και στους αναγνώστες, που πιστεύω ότι μετά τον ιδεολογικό αφοπλισμό και εκφυλισμό του ΠΑΣΟΚ, ανακτάται ξανά η χαμένη μας συνείδηση».
-Νοιώθει η Δήμητρα Παπανδρέου, πως ξοφλήθηκαν οι οφειλές της στην αλήθεια; Θα καταπιανόσουν πάλι με την συγγραφή; Θα έγραφες ίσως κάτι πιο μυθοπλαστικό η δε σε ενδιαφέρει;«Όχι δεν με ενδιαφέρει να γράψω κάτι μεταξύ αλήθειας και μύθου. Θέλω την καθαρή αλήθεια και αν καταπιαστώ πάλι θα είναι με ανέκδοτα κείμενα και χαμένες ομιλίες του Ανδρέα, που έχω υπόψιν μου ότι κάπου υπάρχουν, κυρίως στο εξωτερικό»
-Με την αμηχανία των χρόνων γνωριμίας, αλλά και την ορθότητα των επιταγών της συνέντευξης να με ωθούν σε σχοινοβασία μεταξύ πληθυντικού και ενικού, θέλω να ρωτήσω αν το κενό του Ανδρέα Παπανδρέου, του συζύγου, του καθημερινού συντρόφου, του ανδρός που θαύμαζες μπορεί σε σημεία έστω μέσα σου, να αναπληρωθεί κάποιες στιγμές και αν πήρες πότε απόφαση πως χάθηκε και πάει;
«Ο Ανδρέας ζεί μέσα από την φωτεινή δέσμη των ιδεών του που έχουν διάρκεια, υλική υπόσταση και ενεργειακή δύναμη. Το κενό της απουσίας του καλύπτεται από τα μοναδικά βιώματα του συντρόφου, του λόγιου καθηγητή, του δασκάλου ζωής, του ξεχωριστού άνδρα, της μοναδικής παγκόσμια πολιτικής φυσιογνωμίας, του τρυφερού συζύγου, που με μια ματιά με καθήλωνε και με μια του φράση με εκστασίαζε και εξακολουθεί και σήμερα να με εμπνέει. Μου λείπει και πιο πολύ στον ελληνισμό που υπηρέτησε, λάτρεψε και αγάπησε εισπράττοντας μοναδικά και αυθεντικά συναισθήματα ευγνωμοσύνης».
-Συγχωρείς; Ποιους; Και για ποιους πιέζεσαι αλλά δεν μπορείς να δώσεις τη δική σου άφεση αμαρτιών ακόμα;
«Συγχωρώ μόνο όσους και όσες ζητήσουν δημόσια συγγνώμη από τους Έλληνες για το έγκλημα τους να αθετήσουν τις πολιτικές του εντολές. Όσοι συνεχίσουν την αναμέτρηση, θα έχουν για πάντα την ΟΡΓΗ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ».
0 comments:
Πείτε μας την γνώμη σας
Έχετε κάτι να μας'προτείνετε ... !