Να γιατί καταρρέει η τουρκική λίρα

Είναι το νόμισμα με τις χειρότερες επιδόσεις κατά την έναρξη του 2017, καθώς διευρύνει τις απώλειες της
περσινής χρονιάς που έφτασαν το 17%. Τι προκαλεί αυτή τη διολίσθηση;
Εν τάχει, η αποδυνάμωση της οικονομίας, οι προσδοκίες για ταχύτερη αύξηση των επιτοκίων της Fed, οι πολιτικές πιέσεις αλλά και το συνεχιζόμενο κλίμα αβεβαιότητας και φόβου που επικρατεί στη χώρα μετά και τις αλλεπάλληλες τρομοκρατικές επιθέσεις. Την ώρα, μάλιστα, που άλλες αναδυόμενες αγορές ενισχύονται μετά τα ενθαρρυντικά κινεζικά στοιχεία για τιμές παραγωγού και επίπεδα πληθωρισμού και παράλληλα, το φρένο στην άνοδο των αποδόσεων των αμερικανικών ομολόγων.

Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω παραγόντων είναι η τουρκική λίρα να αντικαθιστά το ραντ που είχε προηγουμένως χαρακτηριστεί ως το πιο ευμετάβλητο νόμισμα στον κόσμο.

Το νόμισμα της γειτονικής Τουρκίας έχει υποχωρήσει κατά 8,6% τις πρώτες οκτώ ημέρες του νέου έτους, ποσοστό που έρχεται να προστεθεί στις απώλειες της τάξης του 17% κατά το 2016.

Το επόμενο νόμισμα με τις χειρότερες επιδόσεις διεθνώς για το 2017 είναι το μεξικανικό πέσο.





Τα παρακάτω γραφήματα εξηγούν, σύμφωνα με το Bloomberg, την κατάρρευση της τουρκικής λίρας:

Η αδράνεια της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας

Την ώρα που η οικονομία συρρικνώνεται για πρώτη φορά μετά από επτά χρόνια, η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας αντιμετωπίζει πιέσεις από πολιτικούς, αλλά και τον ίδιο τον Ερντογάν, που την καλούν να στηρίξει την ανάπτυξη. Εχουν μάλοστα προχωρήσει σε δηλώσεις που οι traders μεταφράζουν ως πρόθεση μη αύξησης των επιτοκίων, γεγονός που καθιστά τη λίρα ελκυστική για σορτάρισμα.

Οι αποδόσεις στις αναπτυγμένες αγορές ανεβαίνουν και οι επενδυτές ζητούν υψηλότερες αποδόσεις για να κρατήσουν στην κατοχή τους assets που εξαρτώνται από τη λίρα. Εντούτοις, αντί να αυξήσει τα επιτόκια για να τονώσει το νόμισμα, η Κεντρική Τράπεζα μείωσε το υψηλότερο επιτόκιο δανεισμού κατά 250 μ.β. συνολικά από τον περασμένο Μάρτιο προτού αυξήσουν το ημερήσιο επιτόκιο δανεισμού κατά 25 μ.β. και το επιτόκιο μιας εβδομάδας κατά 50 μονάδες βάσης.. Αυτές ήταν και οι μοναδικές αυξήσεις επιτοκίου μέσα σε τρία χρόνια, διάστημα κατά το οποίο η λίρα υποτιμήθηκε κατά μ.ο. 15% σε ετήσια βάση.

Τον περασμένο μήνα, η τράπεζα διατήρησε τα επιτόκια σταθερά, ενώ η αύξηση από τη Fed προκάλεσε περαιτέρω πιέσεις στο τουρκικό νόμισμα.



Πληθωρισμός

Η αδυναμία του νομίσματος πυροδοτεί τον πληθωρισμό. Η αύξηση των τιμών καταναλωτή επιταχύνθηκε στο 8,53% τον περασμένο μήνα, ή κατά 3,5% πάνω από τον στόχο της Κεντρικής Τράπεζας.



Σύμφωνα με τη UniCredit αναμένεται πληθωρισμός 12% το 2017 και οι αναλυτές της συμβουλεύουν τους επενδυτές να μην αγοράσουν τουρκική λίρα.

Ο πληθωρισμός αποτελεί πρόβλημα για μια οικονομία που στηρίζεται σε ξένο ρευστό για να χρηματοδοτήσει ένα έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών που προβλέπεται ότι θα φτάσει το 5% του ΑΕΠ φέτος.



Οι ίδιοι οι πολίτες

Οι ίδιοι Τούρκοι δεν υποστηρίζουν πια τη λίρα. Ο Ερντογάν είχε πει στις αρχές Δεκεμβρίου: «Εκείνοι που έχουν χρήματα κάτω από το στρώμα θα πρέπει να τα μετατρέψουν σε χρυσό. Να τα μετατρέψουν σε λίρες». Όποιος άκουσε την έκκλησή του έχει χάσει 6,6% της αξίας των χρημάτων του, αλλά σύμφωνα με τα στοιχεία ξένου συναλλάγματος, οι περισσότεροι τον αγνόησαν.



Εταιρικά χρέη

Οι τουρκικές επιχειρήσεις έχουν δανειστεί μεγάλα ποσά σε σκληρό νόμισμα και τώρα είναι αντιμέτωπες με υποχρεώσεις που έχουν σε ξένο νόμισμα. Να σημειωθεί ότι η απόκλιση μεταξύ αυτών των υποχρεώσεων του επιχειρηματικού κλάδου και των περιουσιακών στοιχείων που διαθέτουν ανέρχεται σε 213 δισ. δολ., σύμφωνα με τα στοιχεία Σεπτεμβρίου.

Και καθώς η λίρα αποδυναμώνεται θα πρέπει να αγοράσουν δολάριο για να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους. Γι' αυτό και η παρέμβαση της Κεντρικής Τράπεζας που μείωσε τις απαιτήσεις για τα αποθέματα σε ξένο νόμισμα δεν ενίσχυσε τη λίρα.



Πολιτική αστάθεια

Η Τουρκία μετά από δύο εκλογικές αναμετρήσεις το 2014 και το 2015 είχε να αντιμετωπίσει και την αποτυχημένη , αλλά αιματηρή απόπειρα πραξικοπήματος. Συν ότι βίωσε ένα μπαράζ πολύνεκρων τρομοκρατικών επιθέσεων σε μεγάλες πόλεις από αντάρτες και ακραίους ισλαμιστές.

Χαμηλή ρευστότητα

Η χαμηλή ρευστότητα επίσης δεν βοηθά τη λίρα. Οι ισχνοί όγκοι συναλλαγών ευνοούν την αποδυνάμωση του νομίσματος. Από τη μια η Κεντρική Τράπεζα αποφεύγει να παρεμβαίνει, από την άλλη οι πολιτικοί προτιμούν να ρίχνουν το φταίξιμο σε κερδοσκόπους που, όπως λένε, επιτίθενται στην τουρκική οικονομία.

Και σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί και η συνάντηση των προσώπων που χαράσσουν πολιτική στις 24 Ιανουαρίου, όπου και αναμένεται να κλείσουν για άλλη μια φορά τα αυτιά τους στις εκκλήσεις της αγοράς για υψηλότερα επιτόκια. bloomberg.com