Εκλογές 2023: Φιλοδοξούν να γίνουν οι πρώτοι Αφροέλληνες βουλευτές – Τι θα κάνουν αν εκλεγούν;

Δίνουν τον δικό τους ξεχωριστό αγώνα στις γειτονιές του Πειραιά και της Αθήνας, διεκδικώντας την ψήφο των συμπολιτών τους. Ο Σπύρος Ρίτσαρντ Χαγκαμπιμάνα, από το Μπουρούντι, υποψήφιος στη Β’ Πειραιά με τη Νέα Δημοκρατία και ο Νικόδημος Μάινα Κινυούα από την Κένυα, υποψήφιος στην Α’ Αθηνών με τον ΣΥΡΙΖΑ, είναι οι πρώτοι Αφρικανοί, ελληνικής υπηκοότητας, που συμπεριλαμβάνονται σε ψηφοδέλτια εθνικών εκλογών. Ο καθένας έχει διαγράψει διαφορετική πορεία στη ζωή του, ωστόσο σήμερα διεκδικεί τον ίδιο στόχο: Να γίνει ο πρώτος Αφροέλληνας βουλευτής που θα περάσει την πόρτα του ελληνικού κοινοβουλίου, γράφοντας τη δική του σελίδα στην πολιτική ιστορία της χώρας.

Λίγα 24ωρα προτού ανοίξουν οι κάλπες, η «Κ» συνομίλησε μαζί τους για τη δράση τους, τους στόχους της επόμενης μέρας, αλλά και για τα παράλογα εμπόδια που συναντούν σε αυτόν τον προεκλογικό αγώνα, εξαιτίας της καταγωγής τους.

Σπύρος Ρίτσαρντ Χαγκαμπιμάνα: «Οι Έλληνες δεν είναι ρατσιστές»

Με σύνθημα «Πάμε να γράψουμε ιστορία», ο 54χρονος Σπύρος Χαγκαμπιμάνα δίνει αυτές τις ημέρες τη μάχη της ψήφου στις γειτονιές του Περάματος, της Νίκαιας, του Ρέντη. Ο ίδιος έχει πίσω του τη δική του μεγάλη ιστορία που περιλαμβάνει φυλάκιση και βασανιστήρια στη χώρα του -όταν το 2015 από τη θέση του Υπαρχηγού των Επιχειρήσεων της Αστυνομίας στο Μπουρούντι είχε αντισταθεί στο τότε καθεστώς, υπερασπιζόμενος τα ανθρώπινα δικαιώματα.

«Σήμερα είμαι ο μοναδικός υποψήφιος που έχει υπάρξει πολιτικός κρατούμενος», λέει στην «Κ» ο κ. Χαγκαμπιμάνα. Το 1991 ο ίδιος ήρθε στην Ελλάδα από το Μπουρούντι ως υπότροφος της κυβέρνησης για να φοιτήσει στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων στον Πειραιά. Το 1996 περνά στη Νομική Αθηνών, με ενεργή δράση στη φοιτητική παράταξη ΔΑΠ-ΝΔΦΚ, ενώ το 2005 αποκτά την ελληνική ιθαγένεια και επιστρέφει στο Μπουρούντι. Δέκα χρόνια αργότερα, τον Ιούνιο του 2015, συλλαμβάνεται με την κατηγορία του πραξικοπηματία εναντίον του καθεστώτος. Απελευθερώθηκε τον Φεβρουάριο του 2016, ύστερα από διπλωματικές πιέσεις που άσκησαν προς το καθεστώς του Μπουρούντι η ελληνική πολιτεία, η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο ΟΗΕ, έχοντας συμπληρώσει 210 μαρτυρικές ημέρες στη φυλακή. Επιστρέφει στην Ελλάδα και τέσσερα χρόνια αργότερα διορίζεται σύμβουλος στο υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, ενώ στη συνέχεια αναλαμβάνει υποδιοικητής της υπηρεσίας υποδοχής και ταυτοποίησης.

«Είναι μία ευκαιρία η υποψηφιότητά μου για τη χώρα για να μπορέσει να γίνει η αρχή και να αξιοποιήσει πολλά ταλέντα που μέχρι σήμερα δεν αξιοποιούσε, καθώς οι άνθρωποι αυτοί δεν ένιωθαν κομμάτι της κοινωνίας, ώστε να συμμετέχουν στη διαμόρφωσή της».

Η σχέση του με τη Νέα Δημοκρατία πηγαίνει πολλά χρόνια πίσω. «Είμαι από το 1996 στη ΝΔ και τη γνωρίζω εκ των έσω για να βρίσκομαι σήμερα στην πρώτη γραμμή των εθνικών εκλογών. Γνωρίζω τι πρεσβεύει, καλύτερα από κάθε Αριστερό που με πλησιάζει στον δρόμο, προσπαθώντας να μου κάνει μαθήματα για το τι είναι η παράταξή μου», λέει ο ίδιος, εξηγώντας πως καθημερινά δέχεται επικρίσεις από ανθρώπους που ανήκουν σε αντίπαλα πολιτικά στρατόπεδα, σχετικά με την απόφασή του να συμμετέχει στο ψηφοδέλτιο της συντηρητικής παράταξης.

Ο Σπύρος Χαγκαμπιμάνα κατεβαίνει σε μια δύσκολη εκλογική περιφέρεια. Στις εκλογές του 2015 (Σεπτέμβριο) η Χρυσή Αυγή είχε ποσοστό 8,4% στη Β’ Πειραιά. «Επέλεξα συνειδητά να κατέβω σε αυτήν την περιφέρεια, ήταν δική μου απόφαση», λέει στην «Κ». «Το μίσος δεν καταπολεμάται με μίσος, έλεγε ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Προσπαθώ να δείξω σε εκείνον που κουβαλάει το μίσος ότι είναι ένα άδικο συναίσθημα. Και αυτό επιτυγχάνεται με διάλογο, με καθημερινή επαφή, με συμβίωση. Έχω δηλώσει ότι ο ρατσισμός και η ξενοφοβία δεν αντιπροσωπεύουν την ελληνική κοινωνία. Οι Έλληνες δεν είναι ρατσιστές».

Ξεκαθαρίζει πως δεν φοβάται. Αυτές τις ημέρες που “οργώνει” τις γειτονιές του Πειραιά κυκλοφορεί μόνος του. «Επιλέγω να χαίρομαι την αγάπη και την ενθάρρυνση από πολλούς συμπατριώτες μου. Πηγαίνω μόνος μου από πόρτα σε πόρτα. Στην Ιχθυόσκαλα, στα μαγαζιά, παντού πάω μόνος. Εκεί, απολαμβάνω τη στήριξη του κόσμου. Αντιμετωπίζουμε με χιούμορ το διαφορετικό μου χρώμα. Στους Μανιάτες λέω ότι είμαι Μανιάτης, “Χαμπαμινάκος”, λέμε ότι είμαστε συμπατριώτες».


Δεν λείπουν πάντως και οι σκληρές αντιδράσεις. «Το χειρότερο που μου έχει συμβεί ήταν όταν μια μέρα στη Σαλαμίνα άκουσα κάποιον να με αποκαλεί “εισβολέα”. Κάθισα εκεί και του ζήτησα να το συζητήσουμε, ενώ εκείνος φώναζε. Ήθελα να μου εξηγήσει για ποιο λόγο το πιστεύει». «Πολιτεύομαι σε μία περιφέρεια, η οποία είναι εργατική. Θα ήθελα να βοηθήσω, ώστε να δώσουμε λύσεις στις βιοτεχνίες μας. Θέλω επίσης να συμβάλω ώστε οι επιχειρηματίες μας να αποκτήσουν περισσότερες ευκαιρίες σε μια μεγαλύτερη αγορά».

Για τον Χαγκαμπιμάνα, ο πολιτικός κόσμος συχνά απομονώνεται από την κοινωνία. «Για να υπάρξει αποτέλεσμα, θα πρέπει να συμμετέχει και ο πολίτης. Οι πολίτες έχουν ανάγκη την επαφή, τον ειλικρινή διάλογο, να έχουν κοντά τους εκλεγμένους τους. Όμως, πρέπει και ο εκλεγμένος να δρα έτσι ώστε να μην υπάρχει απόσταση μεταξύ κράτους και κοινωνίας. Να δίνει λύσεις στα προβλήματα», εξηγεί και αναφέρει ορισμένες από τις προτεραιότητές του. «Πολιτεύομαι σε μία περιφέρεια, η οποία είναι εργατική. Μία λαϊκή γειτονιά με μεγάλο βαθμό ανεργίας -κυρίως των νέων- και σημαντικό βαθμό φτώχειας. Θα ήθελα να βοηθήσω, ώστε να δώσουμε λύσεις στις βιοτεχνίες μας. Θέλω επίσης να συμβάλω ώστε οι επιχειρηματίες μας να αποκτήσουν περισσότερες ευκαιρίες σε μια μεγαλύτερη αγορά. Να αποτελέσω μία “γέφυρα” μεταξύ του Πειραιά, της Ελλάδας και της Αφρικής από όπου κατάγομαι».

Η προσπάθειά του, όπως λέει, είναι να μπορέσει να κάνει τη διαφορά. «Ως υποψήφιος φορέας διαφορετικότητας, θα ήθελα αυτή να μην εκφράζεται μόνο μέσα από την εικόνα ενός μαύρου βουλευτή αφρικανικής καταγωγής, αλλά και μέσα από τα έργα και την προσφορά προς την κοινωνία», διευκρινίζει και προσθέτει: «Είναι μία ευκαιρία η υποψηφιότητά μου για τη χώρα για να μπορέσει να γίνει η αρχή και να αξιοποιήσει πολλά ταλέντα που μέχρι σήμερα δεν αξιοποιούσε, καθώς οι άνθρωποι αυτοί δεν ένιωθαν κομμάτι της κοινωνίας, ώστε να συμμετέχουν στη διαμόρφωσή της».

Λίγες μέρες πριν από τις κάλπες, ο Χαγκαμπιμάνα δηλώνει αισιόδοξος για το αποτέλεσμα. «Αν δεν το πίστευα, δεν θα κατέβαινα. Δε δίνω τόση σημασία στο χρώμα ή στην καταγωγή μου, αλλά στην προσπάθεια που θα κάνω για να είμαι πιο χρήσιμος στην πατρίδα στην οποία και οφείλω πολλά: Την παιδεία μου, τη δουλειά μου, την αναγνώριση της προσωπικότητάς μου, την ελευθερία μου την προσωπική. Η ελληνική υπηκοότητα έσωσε τη ζωή μου και νιώθω ότι αυτό είναι ένα χρέος το οποίο θα προσπαθήσω να ξεχρεώσω -έστω κι ένα μικρό του μέρος- με τη δράση μου ως βουλευτή».

Νικόδημος Μάινα Κινυούα: «Στις 21 Μαΐου θα είμαι κερδισμένος ό,τι κι αν συμβεί»

Ο Νικόδημος Μάινα Κινυούα, ήρθε στην Ελλάδα από την Κένυα το 1985, σε ηλικία 8 ετών. Από τα εννέα αδέλφια της οικογένειας, ο πατέρας του μπόρεσε να στείλει στην Ελλάδα μόνο εκείνον και τον δίδυμο αδερφό του, προκειμένου να μη χωριστούν. Τα πρώτα δέκα χρόνια τα έζησε στην Κάλυμνο, όπου και φοίτησε στο ελληνικό σχολείο, ενώ το 1995 ήρθε στην Αθήνα για να σπουδάσει, αρχικά διαφήμιση και διοίκηση επιχειρήσεων κι έπειτα πολιτικές επιστήμες. Από το 2003, άρχισε να δραστηριοποιείται στην ένταξη και την ενδυνάμωση ανθρώπων που φτάνουν στην Ελλάδα από άλλες χώρες. Οι δυσκολίες που έζησε, τον έκαναν να ευαισθητοποιηθεί στα θέματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να δραστηριοποιηθεί σε μη κυβερνητικές οργανώσεις. Το 2008 ίδρυσε την «Asante» που στη γλώσσα των σουαχίλι σημαίνει «ευχαριστώ», μία οργάνωση για τους μετανάστες δεύτερης γενιάς στην Ελλάδα από τις χώρες της Αφρικής. Ο ίδιος ύστερα από προσπάθειες, κατάφερε -εν τέλει- να πάρει την ελληνική υπηκοότητα το 2013.

«Σήμερα βρίσκομαι στο Ελληνικό Φόρουμ Προσφύγων μέσω του οποίου τα τελευταία χρόνια δραστηριοποιούμαι πολύ έντονα στα θέματα που αφορούν τους πρόσφυγες, με μεγαλύτερη έμφαση στο κομμάτι της ενδυνάμωσης και της ένταξης. Αυτό που ξέραμε πάντα, αυτό προσπαθούμε να κάνουμε εκεί. Κυρίως να μπορέσουμε να βοηθήσουμε τους ανθρώπους που έρχονται να κατανοήσουν το κοινωνικοπολιτικό περιβάλλον της Ελλάδας».«Εφόσον εκλεγώ, θα προσπαθήσω να εκπροσωπήσω με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τη δεύτερη γενιά, αλλά και όλους τους μετανάστες και τους πρόσφυγες που βρίσκονται στην Ελλάδα. Πρέπει να γίνουμε εμείς η “γέφυρα” ανάμεσα σε εκείνους και την τοπική κοινωνία».

Ο Νικόδημος Μάινα, είχε πάντοτε μία στενή συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά αυτή, όπως λέει, είναι η κατάλληλη στιγμή να κατέβει υποψήφιος. «Δεν αρκεί πλέον να αγωνιζόμαστε για να αναδεικνύουμε τα θέματα και τα προβλήματα τα οποία προκύπτουν μέσα από τον τρόπο που λειτουργεί η σημερινή κυβέρνηση, αλλά πρέπει κι εμείς οι ίδιοι να γίνουμε οι εκφραστές των προβλημάτων αυτών. Πολύ περισσότερο να γίνουμε η φωνή των ανθρώπων εκείνων που είτε ανήκουν στη δεύτερη γενιά, είτε είναι απλώς πολίτες τρίτων χωρών, μετανάστες ή πρόσφυγες στην Ελλάδα», αναφέρει ο ίδιος στην «Κ».

«Οι πολιτογραφήσεις είναι το μεγάλο “αγκάθι”», εξηγεί ο Μάινα, τονίζοντας πως είναι ανάγκη να στελεχωθούν οι υπηρεσίες ώστε να προχωρήσουν γρήγορα οι διαδικασίες, καθώς κάποιος που δικαιούται την πολιτογράφηση, κινδυνεύει να χάσει την άδεια διαμονής του, περιμένοντας την απάντηση, χωρίς να μπορεί να κάνει τίποτα». Ο ίδιος, συμπληρώνει: «Εφόσον εκλεγώ, θα προσπαθήσω να εκπροσωπήσω με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τη δεύτερη γενιά, αλλά και όλους τους μετανάστες και τους πρόσφυγες που βρίσκονται στην Ελλάδα. Πρέπει να γίνουμε εμείς η “γέφυρα” ανάμεσα σε εκείνους και την τοπική κοινωνία».


«Η παρουσία μου δεν έχει να κάνει με το χρώμα μου, αλλά με αυτό που είναι η ελληνική κοινωνία».

Αυτές τις ημέρες, ο Νικόδημος Μάινα περπατά πολύ στις γειτονιές της Α’ Αθηνών. Όπως περιγράφει, εισπράττει πολλές θετικές αντιδράσεις από τους πολίτες που συναντά, χωρίς ωστόσο να μπορεί να αποφεύγει πάντα τις ρατσιστικές συμπεριφορές. «Είναι κι εκείνοι οι οποίοι αντιδρούν πολύ στην ιδέα και μόνο ότι μπορεί ένας μαύρος να συμμετέχει σε μία τέτοια διαδικασία. Ακούμε διάφορα. Ένα χαρακτηριστικό περιστατικό που έζησα τελευταία ήταν στα γραφεία του ΣΥΡΙΖΑ. Καθώς περιμέναμε τους υπόλοιπους υποψηφίους για να κάνουμε την καθιερωμένη μας βόλτα στην περιοχή, μπήκε ένας του οποίου το βασικό πρόβλημα ήταν “πώς μπορεί ένας μαύρος να ζητά να εκπροσωπεί τους Έλληνες;”. Πώς μπορείς να του εξηγήσεις ότι η παρουσία μου δεν έχει να κάνει με το χρώμα μου; Έχει να κάνει με αυτό το οποίο είναι η ελληνική κοινωνία. Αυτό που του είπα ήταν ότι ο ίδιος δεν είναι σε θέση να κατανοήσει ότι το μέλλον δεν αφορά αυτό που έχει στο μυαλό του, αλλά τους ανθρώπους οι οποίοι θέλουν να κάνουν ένα βήμα παραπέρα. Αν ο ίδιος πάντως δε θέλει να είναι μέρος αυτής της Ελλάδας, εγώ δεν μπορώ να τον βοηθήσω», λέει ο κ. Μάινα. «Ό,τι κι αν συμβεί νομίζω πως ως κοινωνία θα έχουμε κερδίσει. Γιατί η ορατότητα είναι το παν. Η ομορφιά βρίσκεται στο να σε βλέπει ο άλλος. Αν δε σε βλέπει, δεν μπορείς να κάνεις τίποτα».

Οι περισσότερες επιθέσεις καταγράφονται μέσα από τις σελίδες του στα Social Media. «Δε θα ήθελα να πω τι συμβαίνει εκεί. Τα παιδιά τα οποία με βοηθούν σε αυτή την προσπάθεια καθημερινά διαγράφουν αρκετά μηνύματα τα οποία είναι χυδαία και υβριστικά. Τουλάχιστον φροντίζουν να μη μαθαίνω εγώ τα περισσότερα», επισημαίνει.

Ο Μάινα λέει ότι ο ρατσισμός συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με τον κοινωνικοπολιτικό χώρο της άκρας δεξιάς και αναρωτιέται: «Πόσο μακριά από αυτόν βρίσκονται οι γυναικοκτονίες; Ένας άνθρωπος που αντιμετωπίζει τους άλλους με μίσος, πόσο ο ίδιος απέχει από το να βιαιοπραγήσει απέναντι σε όποιον θεωρεί αδύναμο; Τη σύζυγο, το παιδί του, οποιονδήποτε; Δε λέω πως είναι “αποκλειστικότητα” των ακροδεξιών, αλλά σε αυτήν την κατηγορία το πρόβλημα είναι πιο σοβαρό».

Η αγωνία για την εκλογή κορυφώνεται. Ο ίδιος πάντως πιστεύει πως ό,τι κι αν γίνει στις 21 Μαΐου, ως υποψήφιος θα έχει βγει ούτως ή άλλως κερδισμένος. «Ό,τι κι αν συμβεί νομίζω πως ως κοινωνία θα έχουμε κερδίσει. Γιατί η ορατότητα είναι το παν. Η ομορφιά βρίσκεται στο να σε βλέπει ο άλλος. Αν δε σε βλέπει, δεν μπορείς να κάνεις τίποτα. Επομένως, ναι, θα έχουμε κερδίσει. Είναι ένα πρώτο βήμα, το οποίο, όμως, αποτελεί μία πολύ μεγάλη προσπάθεια».

Πηγή: kathimerini.gr